Poradnik początkujacego przedsiębiorcy – Preferencje i ulgi w składkach ZUS

Ulga na start
Ulga na start przysługuje maksymalnie przez 6 miesięcy kalendarzowych od podjęcia działalności gospodarczej. Jeśli rozpoczniesz działalność pierwszego dnia miesiąca, to uwzględniasz ten miesiąc jako pierwszy z 6 miesięcy korzystania z ulgi. Jeśli natomiast rozpoczniesz działalność w trakcie miesiąca, to okres ulgi liczysz od kolejnego miesiąca kalendarzowego.
Ulga na start dotyczy wyłącznie składek na ubezpieczenie społeczne. Przedsiębiorcy obligatoryjnie muszą opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne. Ważną kwestią jest, iż ulga ma charakter uprawnienia, a nie obowiązku, co oznacza, że dany przedsiębiorca w każdym czasie może z niej dobrowolnie zrezygnować i zgłosić swoją działalność do ubezpieczenia społecznego.

Dla kogo?
Dla przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, który:

• podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia
• nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej,.

Skutki korzystania z ulgi na start:
Jeśli w okresie korzystania z ulgi na start zachorujesz, będziesz opiekować się dzieckiem lub chorym członkiem rodziny albo urodzi Ci się dziecko, nie otrzymasz:

• zasiłku chorobowego,
• świadczenia rehabilitacyjnego,
• zasiłku macierzyńskiego,
• zasiłku opiekuńczego,

czyli świadczeń, które przysługują z ubezpieczenia chorobowego.
W okresie korzystania z ulgi na start nie będziesz mieć także prawa do świadczeń z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową (zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego), które przysługują z ubezpieczenia wypadkowego.

Okres, w którym nie będziesz opłacać składek na ubezpieczenie emerytalne, nie będzie również uwzględniony przy ustalaniu wysokości Twojej emerytury.
Czas korzystania z ulgi na start nie zostanie Ci zaliczony do okresu składkowego przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy i jej wysokości.

Rejestracja do ulgi na start
Chęć skorzystania z ulgi na start zgłasza się na formularzu ZUS ZZA  zza  To na tej deklaracji zgłasza się chęć przystąpienia do ubezpieczenia zdrowotnego. Najważniejsze podczas rejestracji jest podanie odpowiedniego kodu tytułu ubezpieczenia, tu jest to kod  05 40 – osoba niepodlegająca ubezpieczeniom społecznym i podlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Ulga na start w przypadku zawieszenia działalności
Ważne jest to, że zawieszenie działalności nie przerywa biegu ulgi. Oznacza, to że jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na zawieszenie, to półroczny okres nie zostanie zatrzymany. Jeśli działalność zostanie wznowiona później niż po upływie 6 pełnych miesięcy rozkręcenia biznesu, wówczas nie będzie możliwości skorzystania z ZUS na start.

Wyrejestrowanie z ZUS na start
Przystąpienie do ulgi na start na początku prowadzenia działalności nie jest obowiązkowe. Przedsiębiorca może wybrać czy chce z niej skorzystać czy jednak zostać objęty ubezpieczeniami społecznymi.
Osoba prowadząca działalność może zrezygnować z ulgi na start w dowolnym momencie. Jeśli nastąpi to w trakcie okresu ulgi, to wtedy konieczne będzie złożenie w ZUS:

• deklaracji ZUS ZWUA z kodu 05 40, a następnie
• deklaracji ZUS ZUA (zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych) lub ZUS ZZA pod warunkiem, że podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu i podstawa do naliczania tych ubezpieczeń jest odpowiedniej kwoty.

Ulga na start ma swoje wady i zalety. Warto rozważyć które rozwiązanie będzie dla przedsiębiorcy korzystniejsze – czy woli zaoszczędzić na składkach przez pierwsze pół roku prowadzenia firmy czy może podlegać ubezpieczeniom społecznym i w przyszłości mieć prawo do świadczeń z tych ubezpieczeń.

Preferencyjne składki
Po skorzystaniu z ulgi na start (przez 6 miesięcy lub krócej, jeśli tak zdecydujemy) przedsiębiorcy mogą korzystać z preferencyjnych składek ZUS – maksymalnie przez okres pełnych 24 miesięcy. Naliczasz je od zadeklarowanej przez Ciebie kwoty, nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Można również skorzystać z preferencyjnych składek bez korzystania z ulgi na start. Po zakończeniu opłacania preferencyjnych składek, zobowiązani są opłacać składki w wysokości co najmniej minimalnych, ogłoszonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Dla kogo?
Preferencyjne składki opłacasz, jeśli spełnisz łącznie następujące warunki:

• w ostatnich 60 miesiącach kalendarzowych przed rozpoczęciem działalności gospodarczej nie prowadziłeś innej działalności,
• nie wykonujesz dla byłego pracodawcy tego, co robiłeś dla niego jako pracownik w tym lub w poprzednim roku kalendarzowym.

Skutki korzystania z preferencyjnych składek
Decyzja o wysokości kwoty, od której opłacasz składki, będzie miała wpływ na wysokość świadczeń, które przysługują:

• z ubezpieczenia chorobowego (zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek macierzyński, zasiłek opiekuńczy),
  
• z ubezpieczenia wypadkowego (m.in. zasiłek chorobowy, świadczenia rehabilitacyjne),
• z ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych (emerytura, renta).

Jeśli będziesz opłacać składki od 30% minimalnego wynagrodzenia, to od tej kwoty będzie obliczony m.in. Twój zasiłek chorobowy, macierzyński, opiekuńczy.

Procedury przejścia z preferencyjnych stawek na zasadnicze
Prowadzący działalność powinni pamiętać, że po zakończeniu okresu preferencyjnego należy wyrejestrować się w ZUS z dotychczasowego kodu ubezpieczeń na formularzu ZUS ZWUA. Jako przyczynę podaje się kod 600 – inna przyczyna wyrejestrowania. Po wyrejestrowaniu w ciągu 7 dni od początku miesiąca, w którym obowiązuje pełny ZUS, należy się ponownie zarejestrować (formularz ZUS ZUA) jako przedsiębiorcy opłacający składki na zasadach standardowych. Związane jest to ze zmianą kodu ubezpieczenia.

Mały ZUS +
Mały ZUS Plus to niższe, proporcjonalne do dochodu, składki na ubezpieczenia społeczne dla najmniejszych przedsiębiorców. Z rozwiązania mogą korzystać osoby, których przychód w ubiegłym roku zamknął się w kwocie 120 tys. złotych. W ten sposób przedsiębiorcy zaoszczędzą średnio nawet kilkaset złotych miesięcznie. Ulga przysługuje przez trzy lata w ciągu pięciu lat, a po upływie tego okresu – od nowa.

Dla kogo?
Możesz skorzystać z małego ZUS+, czyli opłacać niższe składki na ubezpieczenia społeczne – od podstawy ustalonej proporcjonalnie do Twojego dochodu z działalności gospodarczej, jeśli:

• prowadzisz działalność gospodarczą zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub jesteś wspólnikiem spółki cywilnej,
• Twój przychód z działalności gospodarczej za poprzedni rok nie przekracza 120 tys. zł (próg ten jest proporcjonalnie niższy, jeśli prowadziłeś działalność gospodarczą przez część roku kalendarzowego)

Nie skorzystasz z małego ZUS+, jeśli:

• w poprzednim roku prowadziłeś działalność gospodarczą krócej niż 60 dni,
• w poprzednim roku rozliczałeś się w formie karty podatkowej i korzystałeś ze zwolnienia sprzedaży z podatku VAT (warunki te muszą być spełnione łącznie),
• w poprzednim roku podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu także z tytułu innej pozarolniczej działalności (np. jako wspólnik spółki jawnej),
• spełniasz warunki do opłacania preferencyjnych składek, tj. od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia,
• wykonujesz dla byłego lub obecnego pracodawcy to, co robiłeś dla niego jako pracownik w roku bieżącym lub poprzednim.

Możesz skorzystać z małego ZUS+ także wtedy, gdy wcześniej korzystałeś z ulgi na start i preferencyjnych składek. Możesz w każdej chwili zrezygnować z małego ZUS+.
Za miesiąc, w którym zrezygnujesz z tej ulgi, oraz za pozostałe miesiące do końca roku kalendarzowego będziesz opłacać składki od zadeklarowanej kwoty.
Nie może być ona niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Skutki korzystania z Małego ZUS Plus
Obniżone składki na ubezpieczenia społeczne możesz opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.
Podstawa, od której opłacasz składki, zależy od Twojego dochodu w poprzednim roku. Ustalasz ją raz w roku. Instrukcję, jak obliczyć podstawę wymiaru
składek, znajdziesz na stronie www.zus.pl. Możesz też skorzystać z kalkulatora na stronie www.eSkladka.pl.
Jeśli skorzystasz z małego ZUS+, będzie to miało wpływ na wysokość świadczeń, które Ci przysługują z ubezpieczeń społecznych, np. zasiłku chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego. Świadczenia te są obliczane od podstawy, od której opłacasz składki.